İslam Siyaset Düşüncesinde Siyasal Baskı Unsuru Olarak Biat -Ebû Hanîfe Örneği-

İslam siyaset düşüncesinde biat, yönetenle yönetilen arasında bir akdi tanımlamaktadır. Bu kavramın ontolojik bakımdan değerlendirilmesi genel olarak İslam’ın din ile dünya kurduğu ahlaki ilişkinin anlaşılmasına bağlıdır. Daha sonra ise önemli sosyal değişmeler bağlamında başta dini olmak üzere siyasi, ekonomik, kültürel alanlarda yaşanan gelişmeler dikkate alınmak durumundadır. Ebû Hanîfe’nin yaşadığı dönemde kurucu anlam setinden çok ölçüde uzaklaşarak adeta yönetici elitlerin siyasal pozisyonlarını güçlendiren mekanizmaya dönüştürülmüştür. Fırkalar nezdinde tartışmalar literatürde kavrama dair geniş repertuvarı inşa etmiştir. Böylece bütün kurumsal yapısında olduğu gibi eylem ve baskı unsuru biat da büyük rasyonalizasyon süreci yüzleşmek zorunda kalmıştır. Çalışma biatın Hanîfe tarafından siyasetin kontrolü, sivil girişim muhalefet açısından kurumsallaştırılmak istendiği temel varsayımından hareket Araştırmada biatı hangi dini-sembolik evrenler toplumsal şartlardan hareketle kutsal inşaya dönüştürdüğü sorunsalı üzerinde durulmuştur. Hanîfe’de konusuna odaklanan makale, bu araştırma kavramına yüklediği anlamın bileşenlerini açığa çıkarmayı hedeflemiştir. Dolayısıyla metodolojik konu Hanîfe’ye dayandırılan eserler literatür tekil olay incelemesi ele alınmıştır. biata yaklaşımı kendi özgün doğasında fenomenolojik bilgi sosyolojisi anlaşılmaya çalışılmıştır. ilgili ulaştığı tasarıma bakıldığında konuda onun teorik bakış açısının, Kur’an, sünnet, sahabe uygulamaları dönemindeki sosyolojik şartların belirleyici etkileri açıkça görülebilir. Her şeyden önce kurma koruma stratejisini tevhit eksenli varlık hiyerarşisi içinde birbiriyle ilişkili olmakla birlikte iki ayrı düzlem üzerine kurmuştur. sebeple din-şeriat, iman-amel kategorik ayrımları ilişkisine anlamı değerlendirmek için oldukça önemlidir. Ona göre salt beşeri dışında şuurlu bağlanılması gereken bağlamda bireysel alanların düzenlenmesine yönelik değerler taşıyan evrensel ilkelerdir. Toplumsal çıktı sorumlulukların makrokozmosa düzenlendiği âlemle inşadır. Başka ifadeyle toplumla dinsel yorumdur. Elbette epistemolojik konusunda dayandığı ana unsurlardan birisini de dinin kaynakları oluşturmaktadır. Özellikle burada o; Kur’an’ı, Kur’an karşısında dinî siyasi lider peygamberi birikim sahabenin duruşunu çıkarımları birer veri kabul Nihayet bunlarla dönemdeki dini, politik şartlar bagajını belirleyen başka unsur olmuştur. noktada hayatı toplumsallaşma çevresi özel öneme sahip Nitekim o, ailesinin etnik kimliği sebebiyle Arap siyaseti ötekileştirme karşı karşıya Ayrıca nitelikli epistemik grup entelektüel ilişki olmuş, kazandığı meslek yürütmüştür. Bütün arka plan yanında hayat duruşu, iktidarlarla ilişkisinde yapı ortaya çıkarmıştır. tutumunda adalet, halifenin seçiminde mutabakat (meşveret) takva tasarım yaratmıştır. Fakat Emevi saltanatının yıkılmasından yasaya bağlı kalacağını ümit ettiği ilk Abbasi Halifesi Ebu’l-Abbas’a biatını kenara koyarsak neredeyse ömrünün tamamı anlamda kriz geçmiştir. Siyasal zor günlerden geçen iktidarlar otoritesinden faydalanmak istemişlerdir. değerlere aykırı davrandıklarına inandığı iktidarları onaylamamak adına onların görev tekliflerini sundukları hediyeleri kesin reddetmiştir. Hatta yöntemi adil görmediği yönetimler aleyhine propaganda yapmış, muhalefeti maddi desteklemiş, lobi faaliyeti yürütmüş, yönetimi telin boykot faaliyetlerine katılmıştır. düşüncesindeki devrimci statik modeller akılcı dinamik tavır koymuştur.